Maktabga ishga kirish uchun milliy sertifkat kerakmi?

Savol

Universitetda ona tili va adabiyot yo‘nalishida, 4-kursda o‘qiyman. Maktabdagi vakansiya joy uchun ish so‘rab borsam, milliy sertifikat talab qilishyapti. Bu sertifikatsiz ishga olmaymiz deyishdi. Ularning talabi asoslimi?

Javob

Ona tili va adabiyot yo‘nalishida tahsil olayotgan talabalar yoki mazkur yo‘nalishni tamaomlagan birtiruvchilardan milliy sertifikat talab qilish noto‘g‘ri. Ish beruvchilar buni kasbiy sertifikat yoki xorijiy til o‘qituvchilariga qo‘yilgan B2 sertifikatlari bilan chalkashtirmasliklari lozim.

Kasbiy sertifikat nima?

Kasbiy sertifikat — nazorat sinovidan muvaffaqiyatli o‘tgan jismoniy shaxsga pedagogik faoliyat bilan shug‘ullanish huquqini beradigan, cheklanmagan muddatga beriladigan QR-kod qo‘yilgan davlat namunasidagi hujjat hisoblanadi.

Ma’lumki, Vazirlar Mahkamasining 2024-yil 2-fevraldagi 87-son qaroriga ko‘ra, endilikda ilk bor ishga qabul qilingan nomzodlar bir yil o‘qituvchi-stajyor bo‘lib ishlaydi va yil yakuni bilan nazorat sinovlarida qatnashib, kasbiy sertifikat olishi lozim bo‘ladi. 

Birinchi marotaba nazorat sinovida ishtirok etib, undan o‘ta olmagan talabgor uchun navbatdan tashqari nazorat sinovlari tashkil etiladi.

Navbatdan tashqari nazorat sinovida ishtirok etib, yetarli ball to‘play olmagan talabgor bilan tuzilgan mehnat shartnomasi mehnat qonunchiligida belgilangan tartibda bekor qilinadi.

B2 sertifikati talabi kimlarga nisbatan qo‘llaniladi?

Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 19-maydagi 312-sonli qarorining 9-bandiga muvofiq davlat ta’lim muassasasiga xorijiy til o‘qituvchisi sifatida ishga kirayotgan talabgordan u talaba bo‘ladimi yoki oliy ma’lumotli shaxs bo‘ladimi yangi ishga qabul qilinayotgan bo‘lsa, albatta B2 darajadagi milliy yoki unga tenglashtirilgan mos darajadagi xalqaro sertifikat talab qilinadi. Bu talab esa boshqa fan o‘qituvchilariga nisbatan qo‘llanilmaydi.

Milliy sertifikat nima?

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 11-maydagi “2022-2026-yillarda xalq ta’limini rivojlantirish bo‘yicha milliy dasturni tasdiqlash to‘g‘risida”gi PF–134-sonli farmoni 9-bandiga ko‘ra Bilim va malakalarni baholash agentligining milliy baholash tizimida olingan sertifikatga ega bo‘lgan pedagog kadrlarga — ularning tarif stavkasiga nisbatan 20 foiz miqdorida ustamalar to‘lab berish nazarda tutilgan.

Shuningdek, Oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligining 2024-yil 4-apreldagi 4-q/q-son va Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligining 2024-yil 2-apreldagi 3-mh-son qarori bilan xorijiy tillar va umumta’lim fanlarini bilish darajasini belgilovchi milliy va xalqaro tan olingan sertifikatlar ro‘yxati tasdiqlangan.

Ya’ni, milliy sertifikatga ega bo‘lgan fan o‘qituvchilariga qo‘shimcha ustamalar to‘lab beriladi.

Xulosa qilib aytganda, xorijiy til o‘qituvchilaridan tashqari, boshqa fan o‘qituvchilaridan milliy yoki xalqaro sertifikatlar talab qilish noto‘g‘ri bo‘ladi.

Milliy yoki xalqaro sertifikatlarni olish pedagog xodimlarning (xorijiy til o‘qituvchilari bundan mustasno) huquqi hisoblanadi, majburiyat emas.

Eslatib o‘tamiz, Mehnat kodeksining 119-moddasiga asosan, ishga qabul qilish rad etilgan taqdirda, ish beruvchi ishga qabul qilish huquqiga ega bo‘lgan mansabdor shaxs tomonidan imzolangan ishga qabul qilishni rad etish sabablarining yozma asosini ishga qabul qilinishi rad etilgan shaxsning talabiga ko‘ra uch kunlik muddatda taqdim etishi shart.

Yozma asosni berishni rad etish ishga qabul qilish qonunga xilof ravishda rad etilganligi ustidan shikoyat qilinishiga monelik qilmaydi.